W odpowiedzi na wydarzenia ostatnich lat, miesięcy oraz obchody Święta Niepodległości w Warszawie z inicjatywy FRS 45 organizacji pozarządowych (w tym Fundacja Klamra) wystosowało APEL do mediów – 14.11.2013 roku.
Do Dziennikarzy i dziennikarek
W Państwie, w jakim chcemy żyć, istotne problemy społeczne podnoszone są w debacie publicznej współtworzonej przez media przy udziale całego społeczeństwa. Rola mediów jest więc wyjątkowa. Szczególnie teraz mogą one wziąć na siebie odpowiedzialność za wyjaśnianie zagrożeń nacjonalizmu oraz uczulanie społeczeństwa na ksenofobię i ideologie odwołujące się do przemocy.
Młodzież zainteresowana pracą dziennikarską i pracą w mediach, uczestnicząca niedawno w warsztatach Fundacji na rzecz Różnorodności Społecznej, intuicyjnie i pięknie definiowała misję mediów w kontekście różnorodności społecznej. W tej wizji media mają za zadanie rzetelnie przekazywać informacje i wyjaśniać ich wieloaspektowość, pokazywać zło będące rezultatem uprzedzeń i nienawiści, uwrażliwiać na przemoc, dyskryminację i krzywdę oraz tworzyć przestrzeń dla dialogu. Tak i my widzimy rolę mediów.
Z dużym niepokojem obserwujemy, że znacząca część polskich mediów informuje
o nacjonalistycznej i ksenofobicznej przemocy w sposób sensacyjny lub bagatelizujący. Tymczasem obie te praktyki – incydentalne wyolbrzymianie wydarzeń wynikających ze skrajnych postaw społecznych, w tym nacjonalizmu oraz umniejszanie działań podejmowanych przez ugrupowania nacjonalistyczne – stanowią przykład nieodpowiedzialności. Każda z tych praktyk de facto prowadzi do ignorowania istniejącego problemu. Terror motywowany uprzedzeniami i nacjonalistyczną lub rasistowską ideologią opisywany jest jako „incydenty” lub „zachowania chuligańskie”. Jednocześnie przywódcy skrajnych ugrupowań znanych z nawoływania do przemocy zapraszani są do studia, co legitymizuje ich udział w debacie publicznej a ich ideologię przedstawia jako pełnoprawny głos w dyskusji. W ten sposób barwny i sensacyjny margines pojawia się w mainstreamie
a ekstremistyczne, przemocowe i nienawistne hasła zadomowiają się w dyskursie jako akceptowalna i równoprawna alternatywa do obecnego status quo. Te same osoby, które do telewizji przychodzą w schludnych garniturach i używają ostrożnych eufemizmów na wiecach dla pseudokibiców nawołują do rozwiązań siłowych wobec „liberałów, lewaków i pedałów”. A tłum im odkrzykuje „Zawisną!”.
Ataki na Romów i migrantów, dewastacje cmentarzy żydowskich, rasizm i antysemityzm na stadionach, groźby wobec społeczności LGBT to nie jest polska tradycja. To konsekwencja zaniedbań w systemie edukacji nie przygotowującym do życia w różnorodnym społeczeństwie, konsekwencja ignorancji czy bezsilności władz skupionych na politycznych sporach, konsekwencja bierności i zaniechań środowisk opiniotwórczych wobec pojawiania się postaw radykalnych, w tym skrajnie nacjonalistycznych. Historia pokazuje, że zagrożenia, jakim jest skrajny nacjonalizm nie można traktować z przymrużeniem oka tłumacząc, że jest to „niegroźny margines”, że „chuligaństwo”. To ideologia, której metodą jest przemoc. Za rozkwit tej ideologii, za wyjście przemocy i nienawiści z dyskursu na ulicę jesteśmy odpowiedzialni wszyscy, jeśli adekwatnie nie reagujemy.
Szczególna rola w tym zadaniu przypada mediom – to Wy, dziennikarze i dziennikarki, będąc odpowiedzialnymi za współtworzenie dyskursu o patriotyzmie, państwie prawa, narodach
i różnorodności społecznej, jesteście tym samym odpowiedzialni i odpowiedzialne za Polskę. To Wy codziennie przemawiacie do milionów odbiorców.
Apelujemy, abyście nie tylko informowali, ale też tworzyli przestrzeń do dialogu opartego na szacunku. Apelujemy, abyście przedstawiali sporne kwestie w sposób krytyczny i kompleksowy, uwzględniając różne głosy. Apelujemy, abyście nie zapraszali do debaty osób nawołujących do przemocy, prezentujących uprzedzenia i nienawiść.
Człowiek, który nie szanuje drugiego człowieka nie jest wykluczony z debaty – sam się wyklucza. Bo jak mówił Tadeusz Mazowiecki, można się różnić, można się spierać, ale nie można się nienawidzić.
Z poważaniem,
Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Centrum Wspierania Partycypacji Społecznej
Centrum Żydowskie w Oświęcimiu
Fundacja „Afryka Inaczej”
Fundacja 4YOUth
Fundacja Autonomia
Fundacja Centrum Europy Lokalnej
Fundacja Dialog- Pheniben
Fundacja dla Wolności
Fundacja Feminoteka
Fundacja im. Anny Lindh Polska
Fundacja Inna Przestrzeń
Fundacja Klamra
Fundacja na rzecz Społeczeństwa Otwartego i Dialogu Międzykulturowego REVERS
Fundacja Osiem Marzeń – Szydłowiec
Fundacja RÓWNOŚĆ.INFO
Fundacja Trans-fuzja
Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton”
Hollaback! Polska
Humanity in Action Polska
Instytut Podkarpacki
Instytut Tolerancji z Łódzi
Kampania Przeciw Homofobii
Otwarta Rzeczpospolita
Polska Wspólnota Pokoju
Polskie Forum Migracyjne
Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego
Stowarzyszenie „Jeden Świat”
Stowarzyszenie „Nigdy Więcej” oraz redakcja czasopisma „Nigdy Więcej”
Stowarzyszenie Akceptacja
Stowarzyszenie Aktywność Współpraca Rozwój
Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży SZANSA z Głogowa
Stowarzyszenie dla Ziemi
Stowarzyszenie Homo Faber
Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
Stowarzyszenie Kolektyw Odrobina Kultury
Stowarzyszenie Lambda Warszawa
Stowarzyszenie na rzecz Kultury i Dialogu 9/12
Stowarzyszenie Oczy Szeroko Otwarte
Stowarzyszenie Pracownia Różnorodności
Stowarzyszenie Praktyków Kultury
Stowarzyszenie Romów w Polsce
Stowarzyszenie Wspólnota Myślenice
Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej
Do wiadomości:
Rada Etyki Mediów, Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania, Rzecznik Praw Obywatelskich
